در اتوماسیون صنعتی، کنترل دما یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین بخش‌ها محسوب می‌شود. در گذشته، این وظیفه عمدتاً بر عهده ترموستات‌ها بود، اما با پیشرفت تکنولوژی و ورود PLCها به عرصه صنعت، کنترل دما نیز به‌صورت هوشمند و دقیق‌تر توسط PLC انجام می‌شود. البته در سیستم‌هایی که هنوز از PLC بهره نمی‌برند، ترموستات‌ها همچنان به‌عنوان بهترین گزینه برای کنترل دما کاربرد دارند.

در این مطلب، تمرکز ما بر کنترل دما در سیستم‌هایی است که توسط PLC اداره می‌شوند. به‌طور معمول، هر برند تولیدکننده PLC، چند مدل ماژول کنترل دما ارائه می‌دهد که معمولاً به‌صورت دو، چهار یا شش کاناله هستند. این یعنی اگر تنها نیاز به کنترل یک ناحیه حرارتی داشته باشیم، ناچار به استفاده از ماژول دو کاناله هستیم، حتی اگر به کانال دوم نیازی نداشته باشیم. این موضوع باعث تحمیل هزینه‌ی اضافی به کاربر می‌شود.

شرکت دلتا برای رفع این مشکل، ماژول‌های سری DTC را طراحی و عرضه کرده است. این ماژول‌ها قابلیت دریافت یک ورودی از سنسور دما و ارائه یک یا چند خروجی در قالب رله یا سایر استانداردها را دارند. یکی از ویژگی‌های مهم این سری از ماژول‌ها، قابلیت اتصال آن‌ها به تمامی برندهای PLC از طریق پورت ارتباطی RS-485 است. همچنین ماژول DTC دلتا توانایی اجرای کنترل دما در حالت‌های مختلفی مانند حالت روشن/خاموش یا PID را دارد که این ویژگی آن را به گزینه‌ای قدرتمند و دقیق برای کنترل دما در کاربردهای مختلف تبدیل می‌کند.

مزیت ماژول حرارت DELTA DTC1000V
کنترل حرارت به چند نوع مختلف
اتصال انواع سنسورهای دما چه ترموکوپل و چه RTD و آن هم از انواع مختلف B, E, J, K, L, N, R, S, T, U, TXK و PT100 , JPT100
خروجی های بسیار متنوع که هم میتواند رله دیجیتال باشد و هم استاندارهای آنالوگ مانند 0-20MA و 4-20MA و 0-10V
اتصال به همه پی ال سی ها مانند (دلتا – فتک – زیمنس – تینگت – ال اس – امرون ….)

معایب ماژول حرارت DELTA DTC1000V
تا حدودی برنامه دادن و تنظیم ماژول گیج کننده و دشوار است

ماژول کنترل حرارت دلتا مدل DTC1000V از نظر شکل ظاهری شباهت بسیار زیادی به دیگر ماژول‌ها و کارت‌های توسعه برند دلتا دارد. طراحی ظاهری آن از همان الگوی رایج دلتا پیروی می‌کند؛ یعنی همان رنگ بدنه، ابعاد استاندارد و چینش سوکت‌ها. به‌ویژه سوکت‌های سبز رنگ که در بیشتر ماژول‌های سری S2 نیز دیده می‌شود، در این مدل نیز استفاده شده‌اند.

در جلوی این ماژول، یک سوکت ۹ پین سبز رنگ تعبیه شده که خانه‌های آن برای ورودی و خروجی ماژول در نظر گرفته شده‌اند. معمولاً چند پین اول مربوط به سنسور ورودی هستند و پین‌های پایین‌تر به خروجی ماژول اختصاص دارند. در مدل DTC1000V، حرف “V” در انتهای کد مدل نشان‌دهنده این است که خروجی دستگاه از نوع رله‌ای می‌باشد؛ بنابراین برای کنترل هیتر یا گرم‌کننده‌های دیگر، ماژول به‌صورت قطع و وصل عمل می‌کند.

در قسمت پایینی ماژول، دو سوکت دیگر نیز مشاهده می‌شود. سوکت پایینی یک کانکتور پاور سه‌سیمه است که شامل سیم قرمز (ولتاژ مثبت 24V DC)، سیم مشکی (منفی)، و سیم سبز (ارت) می‌باشد. سوکت بالایی، کانکتور دو خانه مربوط به پورت ارتباطی RS-485 است که امکان اتصال ماژول به PLC، HMI یا دیگر تجهیزات دارای این پورت را فراهم می‌سازد.

بر روی بدنه ماژول، چند LED نیز برای نمایش وضعیت سیستم تعبیه شده‌اند. چراغ‌های سمت چپ نشانگر روشن بودن دستگاه، وضعیت RUN (در حال اجرا بودن) و وجود یا عدم وجود خطا (ERROR) هستند. در سمت راست نیز چراغ‌هایی قرار دارند که وضعیت اتصال به پورت RS-485 و وضعیت ورودی‌ها را نمایش می‌دهند. این نشانه‌گرها در زمان نصب، راه‌اندازی و عیب‌یابی ماژول، اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند.

### نتیجه‌گیری

در نهایت می‌توان گفت کارت کنترل حرارت دلتا مدل **DTC1000V** یکی از بهترین گزینه‌ها برای کنترل دقیق دما در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی است، به‌ویژه زمانی که فقط نیاز به کنترل یک زون حرارتی وجود دارد. این ماژول با هر **PLC** یا **HMI** که از ارتباط **RS-485** پشتیبانی کند، به‌راحتی سازگار است و همین ویژگی، آن را به یک راهکار منعطف و اقتصادی تبدیل می‌کند.

نکته حائز اهمیت در مورد این ماژول، قابلیت استفاده از آن در دو حالت متفاوت است:

1. **کنترل از طریق PLC**: در این حالت، ماژول DTC1000V از طریق پورت RS-485 به PLC متصل شده و مقدار دمای اندازه‌گیری‌شده را به صورت یک رجیستر عددی به PLC ارسال می‌کند. سپس کاربر می‌تواند درون برنامه‌نویسی PLC محاسبات لازم را انجام دهد و حتی کنترل گرم‌کننده را به‌وسیله خروجی PLC انجام دهد.

2. **کنترل مستقل توسط ماژول**: در این روش، ماژول به‌صورت کاملاً مستقل عمل می‌کند؛ یعنی با دریافت سیگنال از سنسور دما، از طریق خروجی رله‌ای خودش مستقیماً کنترل گرمایشی را انجام می‌دهد. در این حالت، RS-485 صرفاً جهت نمایش مقدار دمای لحظه‌ای روی HMI یا سیستم مانیتورینگ استفاده می‌شود.

در هر دو حالت، **ماژول DTC1000V** عملکردی قابل اعتماد، دقیق و پایدار از خود نشان می‌دهد و با توجه به طراحی جمع‌وجور، سازگاری بالا، قابلیت‌های متنوع کنترلی و سهولت در نصب، به یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین ماژول‌های کنترل دما در بازار تبدیل شده است.